Nowa, ciekawa pozycja na lokalnym rynku wydawniczym. Ochotnicze Straże Pożarne na Działdowszczyźnie

Ochotniczy ruch strażacki na Działdowszczyźnie posiada przebogatą, ponad 100-letnią tradycją. Strażacy – ochotnicy zapisali piękne karty w walce z żywiołem, ratowaniu życia i mienia. Dzieje OSP nierozerwalnie splotły się z historią tej części „Mazowsza Pruskiego”. Jednakże fakt ponad stuletniej tradycji ochotniczego ruchu strażackiego, zasługi dla Działdowszczyzny, wielopłaszczyznowość i masowość tego dziś najliczniejszego stowarzyszenia w naszym powiecie, nie szły w parze z zainteresowaniami historyków.

Dziejom ruchu poświęcono zaledwie kilka przyczynków, natomiast brak był pracy naukowej w stosunku do roli strażaków w naszym powiecie. Z tym większym uznaniem należy odnotować pojawienie się na lokalnym rynku wydawniczym monografii autorstwa Dariusza Piotrowicza pt. Ochotnicze Straże Pożarne na Działdowszczyźnie. Książka ta wypełnia ewidentną lukę w literaturze przedmiotu.

W odróżnieniu do wielu innych publikacji „historycznych”, które ukazały się w ostatnim czasie, ta została przygotowana przez historyka profesjonalistę, badacza i autora wielu artykułów poświęconych dziejom Działdowszczyzny.
Monografia Daiusza Piotrowicza jest pierwszą próbę rekonstrukcji całości dziejów ochotniczego ruchu strażackiego na Działdowszczyźnie od momentu jego powstania do upadku II Rzeczypospolitej. Swoje rozważania autor ujął w dziewięciu rozdziałach o układzie problemowo-chronologicznym.

Rozdział pierwszy poświęcił charakterystyce ogólnej powiatu. Omawia jego specyfikę poprzez opisanie struktury społecznej i gospodarczej. Rozdział drugi został poświęcony klęsce pożarów trapiących Działdowszczyznę. Autor wymienia w nim przyczyny pożarów oraz ich skutki. W rozdziale trzecim monografista przedstawił szerokie działania związane z ochroną przeciwpożarową w powiecie.

W kolejnych rozdziałach omówił rozwój organizacyjny straży, wyposażenie techniczne jednostek, budynki strażackie i stan wyszkolenia.
Rozdział siódmy poświęcił materialnym podstawom działalności (składki, subsydia z kas gminnych, zasiłki towarzystw ubezpieczeniowych, dochody z imprez rozrywkowych, loterii i kwest). Kolejny rozdział poświęcił skuteczności działania straży pożarnych, a rozdział ostatni – pozapożarniczym funkcjom drużyn strażackich.

Należała do nich działalność kulturalno-oświatowa (teatr amatorski, orkiestry) i patriotyczna. Monografię uzupełniają aneksy – wykaz członków OSP w Dziadowie, opis wozu rekwizytowego na podwoziu „Ursus”, chronologiczne zestawienie czasu powstania towarzystw strażackich na Działdowszczyźnie w latach 1888-1927 oraz imienny wykaz członków jednostki w Płośnicy.

Całość „wieńczy” zestaw kilkudziesięciu reprodukcji fotograficznych.
Przebogata i godna uznania jest podstawa źródłowa pracy. Poza szeregiem archiwów polskich, autor sięgnął do zasobów archiwów jednostek strażackich. Wykorzystał osiemnaście tytułów prasowych, zarówno czasopism strażackich jak i regionalnych, przewodniki turystyczne, liczne źródła drukowane ze Statystyką Pożarów na czele. Sięgnął również do opracowań, przyczynków i artykułów.

Dokonał wielkiej, zaiste benedyktyńskiej pracy, dając obok solidnej porcji wiedzy ogólnej, szczegółowe dane odnośnie drużyn strażackich w poszczególnych miejscowościach oraz przewodnik źródłowy i bibliograficzny. Godne uznania są również zestawienia zaprezentowane w aneksach. Dodatkowo książka została zaopatrzona w szeroko rozbudowane przypisy.
Monografia została wydana z inicjatywy i w wyniku starań Oddziału Działdowskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Jej druk sfinansował Urząd Miasta Działdowo.

Czytaj e-wydanie ">kliknij